Ψηφιακή απασχόληση: διεξοδική ανάλυση

Περίληψη

Ο αντίκτυπος της ψηφιοποίησης στην κοινωνία μας, τόσο στην καθημερινή ζωή, όσο και στην επαγγελματική ζωή, έχει οδηγήσει στην εμφάνιση της ψηφιακής απασχόλησης, αντικατοπτρίζοντας τις μεταβαλλόμενες τάσεις και ανάγκες στην αγορά εργασίας. Η ποικιλία των θέσεων εργασίας στις οποίες η ψηφιακή τεχνολογία διαδραματίζει τον κύριο ρόλο, αυξάνεται συνεχώς, καθώς όλο και περισσότερες δραστηριότητες βασίζονται στις Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) για τη βελτίωση των αποτελεσμάτων και της αποδοτικότητας. Η έννοια της ψηφιακής απασχόλησης εκτείνεται σε ένα ευρύ φάσμα θέσεων εργασίας, που κυμαίνεται από θέσεις εργασίας που χρησιμοποιούν εντατικά την τεχνολογία (π.χ. προγραμματιστές ή ψηφιακοί καλλιτέχνες) έως τις πιο παραδοσιακές, που έχουν ενσωματώσει σε κάποιο βαθμό την ψηφιοποίηση  (π.χ. λογιστές ή διανομείς). Κάπου στη μέση, βρίσκονται οι υβριδικές θέσεις εργασίας, όπου οι κατάλληλες προηγμένες ψηφιακές δεξιότητες έρχονται να συμπληρώσουν μια συγκεκριμένη εξειδίκευση σε έναν τομέα (π.χ. χρηματιστές, στελέχη μάρκετινγκ, λογιστές που χρησιμοποιούν προϊόντα λογισμικού κ.λπ.). Αυτή η ποικιλομορφία στην ψηφιακή απασχόληση ανοίγει έναν ολόκληρο κόσμο ευκαιριών για το εργατικό δυναμικό, κάθε φορά που αναβαθμίζουν τις δεξιότητές τους, δηλαδή βελτιώνουν/αναπτύσσουν ψηφιακές δεξιότητες για την εκτέλεση των επαγγελματικών τους καθηκόντων. Η Ε.Ε. έχει αναπτύξει πρότυπα για την ταξινόμηση της εργασίας, όπως το ESCO, Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Δεξιοτήτων, Δυνατοτήτων, Προσόντων και Επαγγελματικών Καθηκόντων, καθώς και ειδικές αναφορές όπως το Πλαίσιο για την Ψηφιακή Επάρκεια, οι οποίες παρέχουν κοινή ορολογία και περιγραφές των «ψηφιακών» θέσεων εργασίας και των επαγγελμάτων στον τομέα των ΤΠΕ, οριοθετώντας έτσι με σαφήνεια το πεδίο της αγοράς εργασίας η και καθιστώντας το κατανοητό σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Γνωριμία με τον συγγραφέα

Ο Luis διαθέτει πτυχίο και μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών στην πληροφορική από το Universidad Politécnica της Μαδρίτης (UPM) από το 1989. Το 1997 ολοκλήρωσε το διδακτορικό του με εξαιρετική διάκριση από το Πανεπιστήμιο της Χώρας των Βάσκων. Έχει διατελέσει αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο UPM (1989-1996), επικεφαλής τμήματος στο Universidad Europea της Μαδρίτης (1996-2008) και αναπληρωτής καθηγητής στο Universidad de Alcalá (από το 2008). Διετέλεσε διευθύνων σύμβουλος μιας μικρομεσαίας επιχείρησης με προσανατολισμό στις υπηρεσίες ΤΠΕ (2002-2006) και έχει εργαστεί ως ελεύθερος επαγγελματίας με την ιδιότητα του συμβούλου σε μεγάλες εταιρείες. Ο Luis υπήρξε μέλος του διοικητικού συμβουλίου του CEPIS (2011-2013, 2016-2020) και από το 2022 είναι πρόεδρος του οργανισμού. Καθ’ όλο το διάστημα αυτό, έχει συμβάλει στη διαμόρφωση της ανάπτυξης των πλαισίων αναφοράς της Ε.Ε. για τις ψηφιακές δεξιότητες και την απασχόληση και ως επίσημος εμπειρογνώμονας στην ανάπτυξη των τριών κύριων πλαισίων αναφοράς του κλάδου: της ταξινόμησης εργασίας ESCO για τις υπηρεσίες ΤΠΕ, του Ευρωπαϊκού προτύπου ηλεκτρονικών ικανοτήτων για τους επαγγελματίες ΤΠΕ EN6234-1:2019 και του DigComp, του Πλαισίου Ψηφιακών Ικανοτήτων Πολιτών.

Εισαγωγή

Ο ψηφιακός κόσμος ήδη επηρεάζει σχεδόν κάθε πτυχή της ζωής μας και η τάση αυτή γίνεται όλο και μεγαλύτερη. Αν και είναι δύσκολο να προβλέψει κανείς το μέλλον, η πραγματικότητα παραμένει ότι η ζήτηση σε θέσεις εργασίας που απαιτούν ψηφιακές δεξιότητες και ικανότητες αυξάνεται με ταχείς ρυθμούς (Mandl, 2021). Ακόμη και επαγγέλματα που παραδοσιακά απέχουν πολύ από την τεχνολογία, έχουν ξεκινήσει να την ενσωματώνουν όλο και περισσότερο στις καθημερινές και βασικές δραστηριότητές τους (π.χ. οι οδηγοί φορτηγών και ταξί που πλέον χρησιμοποιούν συνεχώς συστήματα καθοδήγησης με GPS, εφαρμογές για τη διαχείριση κρατήσεων και προγραμματισμού παραδόσεων κ.λπ.). Η ψηφιοποίηση επιβάλλει μια γενική αλλαγή προτύπου όσον αφορά το είδος των ρόλων και των θέσεων εργασίας που απαιτούν οι επιχειρήσεις και οι οργανισμοί από τους εργαζόμενους, μεγαλύτερη ακόμη και από τις άλλες σύγχρονες τάσεις, όπως η διεθνοποίηση (Schmerber et al., 2021), ή το περιβάλλον και η βιωσιμότητα (CEDEFOP, 2021).

Μπορούμε να θεωρήσουμε ότι η εφαρμογή των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) κρίνεται επιβεβλημένη στις «ψηφιακές» θέσεις εργασίας τόσο στις νέες όσο και στις υφιστάμενες δραστηριότητες ή διαδικασίες, ανεξαρτήτως του γεγονότος ότι και άλλες δεξιότητες μπορεί, επίσης, να είναι ζωτικής σημασίας. Η Παγκόσμια Τράπεζα (2018) ορίζει ως «ψηφιακό» εργαζόμενο οποιονδήποτε χρησιμοποιεί ψηφιακή τεχνολογία ή καθίσταται ενεργός χάρη στην τεχνολογία αυτή». Έτσι, «ψηφιακές» θέσεις εργασίας μπορεί να συναντήσει κανείς σε μεγάλες επιχειρήσεις, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ), μη κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ), κυβερνητικούς και δημόσιους φορείς που έχουν υιοθετήσει τις ΤΠΕ στις υφιστάμενες δραστηριότητές τους, ώστε να γίνουν πιο αποτελεσματικοί και αποδοτικοί.

Άλλες «ψηφιακές» θέσεις εργασίας απαντώνται σε επιχειρήσεις που έχουν ως βασικό αντικείμενο τις ΤΠΕ (Folea, 2019), όπου η χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας είναι εκτεταμένη, ή ακόμα και αποκλειστική, όπως στις εταιρείες ψηφιακής τεχνολογίας και μέσων ενημέρωσης και των οποίων η κατηγοριοποίηση με βάση επίσημες στατιστικές, όπως π.χ. αυτές που διεξάγει η η Eurostat, είναι ευκολότερη. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι άνθρωποι μπορεί, αρχικά, να θεωρούν ότι αυτή η κατηγορία των θέσεων εργασίας εμφανίζονται μόνο στον ψηφιακό τομέα, όπως στις εταιρείες που σχετίζονται με τα μέσα ενημέρωσης, την τεχνολογία, το ψηφιακό μάρκετινγκ κοκ. Ωστόσο, καθώς η ψηφιοποίηση διεισδύει πλέον σε κάθε τομέα της ζωής, οι ψηφιακές θέσεις εργασίας εμφανίζονται σε όλες τις βιομηχανίες και τους τομείς.

Βασικοί ορισμοί: επάγγελμα, εργασία και ρόλος

Κατά την περιγραφή της αγοράς εργασίας, είναι σκόπιμο να αποσαφηνιστούν εξ αρχής, οι όροι «εργασία», «επάγγελμα» και «ρόλος», για την αποφυγή πιθανής σύγχυσης. Παρά το γεγονός ότι οι όροι αυτοί αποδίδονται με πολλούς διαφορετικούς τρόπους, προτιμάται η υιοθέτηση της ορολογίας που παρέχεται από την ESCOpedia, τη διαδικτυακή πηγή της επίσημης ταξινόμησης εργασίας της Ε.Ε. ESCO:

«Επάγγελμα είναι η ομαδοποίηση θέσεων εργασίας που περιλαμβάνουν παρόμοια καθήκοντα και απαιτούν παρόμοιο σύνολο δεξιοτήτων. Τα επαγγέλματα δεν πρέπει να συγχέονται με τις θέσεις ή τους τίτλους εργασίας. Η θέση εργασίας συνδέεται με ένα συγκεκριμένο εργασιακό πλαίσιο και εκτελείται από ένα άτομο, ενώ τα επαγγέλματα ομαδοποιούν τις θέσεις εργασίας με βάση κοινά χαρακτηριστικά.»

Η «θέση εργασίας» αναφέρεται σε μια συγκεκριμένη θέση που κατέχει κάποιος μέσα σε έναν οργανισμό. Το ακόλουθο παράδειγμα μπορεί να αποσαφηνίσει καλύτερα τις έννοιες: Ο «Διαχειριστής βάσης δεδομένων για τις αγγελίες εργασίας στην διαδικτυακή πύλη JobHunter» συνιστά μια θέση εργασίας, η οποία θα μπορούσε να ανήκει στα επαγγέλματα, δηλαδή στις ομάδες θέσεων εργασίας, «Διαχειριστής βάσεων δεδομένων», «Ειδικός βάσεων δεδομένων» ή «Μηχανικός Πληροφορικής». Τα επαγγέλματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως τίτλοι θέσεων εργασίας. Ένας εργοδότης που επιθυμεί να προσλάβει εργαζόμενο για τη θέση αυτή, μπορεί να ονομάσει την κενή θέση εργασίας με το όνομα του αντίστοιχου επαγγέλματος, π.χ. “Ειδικός βάσεων δεδομένων“.

Τελικά, ο “τίτλος θέσης εργασίας“ περιγράφει συγκεκριμένη εργασία ή θέση εργαζόμενου, όπως «ουρολόγος», ενώ το επάγγελμα αναφέρεται σε έναν ευρύτερο τίτλο ή σε ολόκληρο τον κλάδο ή τον τομέα στον οποίο εργάζεται κάποιος, όπως “γιατρός“. Πολλοί άνθρωποι μπορούν να έχουν το ίδιο επάγγελμα, χωρίς όμως να φέρουν τον ίδιο τίτλο θέσης εργασίας. Για παράδειγμα, ο “προγραμματιστής πληροφορικής” είναι ένα επάγγελμα, αλλά υπάρχουν πολλές διαφορετικές κατηγορίες προγραμματιστών, όπως αυτοί που ειδικεύονται στα βιντεοπαιχνίδια και αυτοί που ασχολούνται με εφαρμογές για φορητές συσκευές.

Ο «ρόλος» απορρέει από την ανάγκη οργάνωσης με σκοπό την επίτευξη ενός στόχου (CEN/CENELEC, 2018). Πρόκειται για οργανωτική απαίτηση που μπορεί να εκπληρωθεί με την ανάθεση σε εργαζόμενους, του συνόλου ή μέρους των καθηκόντων που απαιτούνται για τη διασφάλιση της εκτέλεσης του συγκεκριμένου ρόλου. Ένα άτομο ή μια ομάδα μπορεί να αναπτύξει πολλαπλούς ρόλους στο πλαίσιο της εργασίας: π.χ., ένας διευθυντής πληροφορικής μπορεί να ενεργεί ως διαχειριστής έργου, αναλυτής συστημάτων, ακόμη και ως προγραμματιστής λογισμικού.

(Τα είδη των «ψηφιακών» θέσεων εργασίας με τη μορφή γραφήματος)

Είδη “ψηφιακών” θέσεων εργασίας

Δεδομένου του τεράστιου και συνεχώς διευρυνόμενου φάσματος πιθανών θέσεων εργασίας, στις οποίες η ψηφιακή τεχνολογία είναι απαραίτητη για την εκτέλεση δραστηριοτήτων και την επίτευξη στόχων, είναι δυνατόν να εξεταστούν διαφορετικοί τύποι θέσεων εργασίας, ανάλογα με τη φύση και την προέλευσή τους. Οι προσπάθειες κατηγοριοποίησης των ψηφιακών θέσεων εργασίας τείνουν να χρησιμοποιούν ως κύριο κριτήριο το βαθμό χρήσης των ΤΠΕ (Kluzer et al., 2020).  Στον πίνακα 1 που ακολουθεί, παρατίθενται τρεις κατηγορίες ψηφιακών θέσεων εργασίας  (Παγκόσμια Τράπεζα, 2018), με παραδείγματα που προέρχονται από την ταξινόμηση της εργασίας ESCO.

Πίνακας 1. Κατηγορίες ψηφιακών θέσεων εργασίας που συνδέονται με παραδείγματα στην ESCO

Οι κατηγορίες αυτές μπορεί συχνά να αλληλεπικαλύπτονται. Οι περισσότερες θέσεις εργασίας που ενισχύονται από τις ΤΠΕ εκτελούνται παραδοσιακά σε γραφεία ή άλλους τυποποιημένους επαγγελματικούς χώρους, αλλά υποστηρίζονται με τη χρήση ψηφιακών εργαλείων, όπως οι επεξεργαστές κειμένου, τα λογιστικά φύλλα κ.λπ.,. Οι θέσεις εργασίας που ανατίθενται ως υπεργολαβία και/ή εκτελούνται διαδικτυακά εξαρτώνται από την τεχνολογία:  δεν θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν χωρίς την ψηφιοποίηση και πολλές φορές απαιτούν εξειδικευμένες εφαρμογές ή εξοπλισμό, π.χ. τρισδιάστατο σχεδιασμό, χρηματοοικονομική ανάλυση κ.λπ.  Επίσης, στην εξ αποστάσεως εργασία μπορούν να συμπεριληφθούν και θέσεις εργασίας υψηλού βαθμού χρήσης ΤΠΕ, όπως οι ελεύθεροι επαγγελματίες με την ιδιότητα του προγραμματιστή ή του δημιουργού ιστοτόπων. Γενικά, οι διαδικτυακές πλατφόρμες ή οι εφαρμογές για φορητές συσκευές δεν δημιουργούν απαραιτήτως νέες θέσεις εργασίας, ούτε απαιτούν προηγμένες ψηφιακές δεξιότητες, αλλά επιτρέπουν την προσφορά υπηρεσιών κατά παραγγελία (π.χ. διανομή τροφίμων), ή τη διεθνοποίηση της προσφοράς προϊόντων και υπηρεσιών για μικρούς παραγωγούς (π.χ. με τη χρήση διαδικτυακών πλατφορμών λιανικής πώλησης, όπως η Amazon).

Θέσεις εργασίας υψηλού βαθμού χρήσης ΤΠΕ

Η πρώτη κατηγορία θέσεων εργασίας προέκυψε με την ανάπτυξη νέων υπηρεσιών και προϊόντων που βασίζονται σχεδόν εξ ολοκλήρου στην ψηφιακή τεχνολογία και συχνά εντάσσονται στη βιομηχανία ή τον τομέα της ψηφιακής τεχνολογίας και των μέσων ενημέρωσης. Για παράδειγμα, οι σχεδιαστές και οι προγραμματιστές βιντεοπαιχνιδιών χρειάζονται μόνο αν υπάρχουν κονσόλες διαθέσιμες στο κοινό, ως μορφή ψυχαγωγίας. Ορισμένες από αυτές τις θέσεις εργασίας μπορούν να θεωρηθούν ως εξειδικεύσεις άλλων στον τομέα της τεχνολογίας: οι σχεδιαστές και προγραμματιστές βιντεοπαιχνιδιών μπορούν να θεωρηθούν ως εξειδικευμένες ειδικότητες με εμπειρία στον τομέα των παιχνιδιών. Οι επαγγελματίες ΤΠΕ δεν χρειάζονται μόνο ψηφιακές δεξιότητες, αλλά και ειδικές γνώσεις που αφορούν ένα συγκεκριμένο τομέα και δεν σχετίζονται με τις ΤΠΕ, π.χ. για την ασφάλιση, τις τράπεζες ή την υγεία, εάν εργάζονται σε τέτοιου είδους οργανισμούς.  Στην κατηγορία αυτή εντάσσονται και άλλες θέσεις εργασίας, όπως ο ψηφιακός καλλιτέχνης ή ο διαχειριστής διαδικτυακής κοινότητας, που δεν συνδέονται σε πρώτη ανάγνωση με τους επαγγελματίες ΤΠΕ.

Θέσεις εργασίας άμεσης συσχέτισης με ΤΠΕ

Οι θέσεις εργασίας άμεσης συσχέτισης με ΤΠΕ αποκαλούνται συχνά υβριδικές θέσεις εργασίας (π.χ. σύμβουλος σε κρυπτονομίσματα), καθώς συγχωνεύουν σχετικές εξειδικευμένες εργασίες (π.χ. χρηματοοικονομικές και επενδυτικές δεξιότητες) με εξειδικευμένες ψηφιακές γνώσεις (π.χ. αλυσίδα συστοιχιών και αλγόριθμοι).  Στην περίπτωση αυτή, συχνά «σπάει» ο παραδοσιακός διαχωρισμός των κλάδων ως προς την εκπαίδευση ή τα προσόντα που χρειάζεται να έχει κάποιος για να δραστηριοποιηθεί στη θέση εργασίας. Για παράδειγμα, ένας βιοτεχνολόγος μπορεί συχνά να είναι βιολόγος με εκτεταμένη κατάρτιση και δεξιότητες στις ΤΠΕ, ή μερικές φορές μηχανικός ΤΠΕ με εξειδικευμένη επιπλέον εκπαίδευση στη βιολογία. Ένα άλλο παράδειγμα θα μπορούσε να είναι ένας βιβλιοθηκονόμος του σήμερα, ο οποίος πρέπει να εργάζεται όλο και περισσότερο με ψηφιακά έγγραφα και εξοπλισμό, ενώ παράλληλα να διατηρεί βιβλία σε έντυπη μορφή και να διαχειρίζεται ψηφιακές συνδρομές σε εφημερίδες, πολυμέσα κ.λπ. Αυτές οι υβριδικές ψηφιακές θέσεις εργασίας θα μπορούσαν να είναι ποικιλόμορφες, καθώς υπάρχουν πολλοί συνδυασμοί παραδοσιακών κλάδων με ειδικεύσεις στην ψηφιακή τεχνολογία, πιθανώς όμως κανένας από τους δυνατούς συνδυασμούς να μην συγκεντρώνει μεγάλο αριθμό διαθέσιμων θέσεων εργασίας. Ωστόσο, αυτές οι πολύ εξειδικευμένες θέσεις εργασίας είναι καλά μελετημένες και αμειβόμενες, δεδομένης της εξειδίκευσής τους και της έλλειψης διαθέσιμων υποψηφίων.

Θέσεις εργασίας που ενισχύονται από τις ΤΠΕ

Η τελευταία κατηγορία περιλαμβάνει τις θέσεις εργασίας που προϋπήρχαν και έχουν πλέον ψηφιοποιηθεί σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό.  Όπως προαναφέραμε, οι διανομείς υπάρχουν εδώ και δεκαετίες, και προσαρμόζουν τις μεθόδους εργασίας τους σύμφωνα με τις εξελίξεις της τεχνολογίας, π.χ. ξεκινώντας από τα ραδιοσυστήματα για επικοινωνία, στη συνέχεια έχοντας περισσότερες και φθηνότερες επιλογές με τα αναλογικά κινητά τηλέφωνα και τώρα χρησιμοποιώντας έξυπνα τηλέφωνα, ταμπλέτες ή κονσόλες, συνδεδεμένα με δίκτυα δεδομένων κινητής τηλεφωνίας, καθοδήγηση και παρακολούθηση μέσω GPS κ.λπ. Προφανώς, η ψηφιακή τεχνολογία έχει καταστήσει δυνατή την φθηνότερη, ταχύτερη και πιο αξιόπιστη παροχή υπηρεσιών παράδοσης, οι οποίες με τη σειρά τους έχουν αυξήσει το μέγεθος της ζήτησης και τις ευκαιρίες για τις επιχειρήσεις.  Στην περίπτωση αυτή, οι οδηγοί εκτός από την ικανότητα τους στην οδήγηση, έχουν αποκτήσει πλέον και άλλες απαραίτητες ψηφιακές δεξιότητες. Η φύση της εργασίας είναι παρόμοια με εκείνη του παρελθόντος και μπορεί ακόμη να εκτελεστεί χωρίς ψηφιακή τεχνολογία, αλλά στις μέρες μας λόγω του ψηφιακού μετασχηματισμού της γίνεται πιο αποτελεσματική.

Η σημασία της ορολογίας και των πλαισίων

Η ταχεία εξέλιξη της τεχνολογίας και η αυξανόμενη παρουσία της ψηφιακής απασχόλησης στους οργανισμούς, καθώς ο ψηφιακός μετασχηματισμός προχωρά σε όλους τους τομείς, είναι βέβαιο ότι θα δημιουργήσει ένα αίσθημα σύγχυσης σε πολλούς ανθρώπους, ακόμη και στους επαγγελματίες.  Τα ονόματα και τα ακρωνύμια τεχνολογιών, τα εμπορικά σήματα εργαλείων και συστημάτων, οι τίτλοι θέσεων ή επαγγελμάτων, ή ακόμη και οι ατομικές πιστοποιήσεις προσόντων, εμφανίζονται και εξαφανίζονται, ή απλώς μετονομάζονται, για διάφορους λόγους, όπως για παράδειγμα για επικοινωνιακούς λόγους. Επιπλέον, η βιομηχανία και οι ερευνητές επινοούν συνεχώς νέες μεθόδους και εργαλεία, καθιστώντας παρωχημένο μέσα σε λίγα χρόνια αυτό που μέχρι πρότινος ήταν απαιτητό, μοντέρνο και στην αιχμή της τεχνολογίας.

Η κατάσταση αυτή δεν βοηθάει ούτε στην καθοδήγηση των εργοδοτών και των υποψηφίων για τις θέσεις εργασίας, ούτε στην ανάλυση της αγοράς εργασίας. Ευτυχώς, η ΕΕ κατέβαλε μεγάλη προσπάθεια για την εξασφάλιση ομοιογένειας και συνέπειας στην ορολογία της εργασίας για τις δεξιότητες και τα επαγγέλματα μέσω του ESCO. Πρόκειται για  την ευρωπαϊκή πολύγλωσση ταξινόμηση δεξιοτήτων, ικανοτήτων και επαγγελμάτων που λειτουργεί ως λεξικό, το οποίο περιγράφει, προσδιορίζει και ταξινομεί τα επαγγέλματα και τις δεξιότητες που σχετίζονται με την αγορά εργασίας της ΕΕ. Η ταξινόμηση ESCO περιλαμβάνει 3.008 επαγγέλματα και 13.890 δεξιότητες που συνδέονται με αυτά τα επαγγέλματα, μεταφρασμένα σε 27 γλώσσες (όλες τις επίσημες γλώσσες της ΕΕ, καθώς και στα ισλανδικά, νορβηγικά και αραβικά). Αυτή η κοινή ορολογία συμβάλλει ήδη στην επιτυχή ένταξη των προσφύγων στην ΕΕ, έχει καταστήσει εφικτή τη χρήση προηγμένων εργαλείων για τη συλλογή πληροφοριών για την αγορά εργασίας (όπως το OVATE), κ.λπ.

Για παράδειγμα, στην περίπτωση των ψηφιακών θέσεων εργασίας, η ESCO προσφέρει μια τυποποιημένη και αποδεκτή ορολογία για τους επαγγελματίες ΤΠΕ (ομάδα απασχόλησης 25), όπως προγραμματιστές λογισμικού και εφαρμογών και παρόμοια επαγγέλματα, για παράδειγμα:

• Αναλυτές συστημάτων ΤΠΕ: μεταφράζουν τις ανάγκες των χρηστών λογισμικού σε τεχνικές προδιαγραφές.
• Μηχανικός Υπολογιστικής Όρασης (Computer Vision Engineers): εφαρμόζουν προηγμένες τεχνικές για την επίλυση προβλημάτων, όπως η αυτόνομη οδήγηση, η ταξινόμηση ψηφιακών εικόνων, η ερμηνεία απεικονιστικών εξετάσεων κ.λπ.
• Αναλυτές δεδομένων: προετοιμάζουν, οργανώνουν, επικυρώνουν και ερμηνεύουν μεγάλα σύνολα δεδομένων για τη δημιουργία απεικονίσεων και ερμηνειών, οι οποίες θα βοηθήσουν τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων.

Υπάρχουν και άλλες ομάδες που συνδέονται με τα επαγγέλματα ΤΠΕ, όπως:

• Τεχνικοί ΤΠΕ (ομάδα 35), όπως οι διαχειριστές ιστοσελίδων οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για το περιεχόμενο και την τεχνική εργασία ενός δικτυακού τόπου, ή οι υπάλληλοι του γραφείου υποστήριξης ΤΠΕ (helpdesk) που βοηθούν τους χρήστες, απαντούν στις ερωτήσεις τους, ή επιλύουν τα προβλήματα του υπολογιστή τους.
• Διαχειριστές υπηρεσιών ΤΠΕ (υποομάδα 133), όπως οι Διευθυντές Πληροφορικής (Chief Information Officer – CIO), τα ανώτερα στελέχη στον τομέα των ΤΠΕ και οι διαχειριστές έργων ΤΠΕ που είναι υπεύθυνοι για την επιτυχία αυτών.
• Επαγγελματίες Πωλήσεων ΤΠΕ (υποομάδα 2434), όπως π.χ. οι μηχανικοί προπώλησης ΤΠΕ που συνεργάζονται με τα στελέχη των τμημάτων πωλήσεων και παρέχουν τεχνική καθοδήγηση για το σχεδιασμό, την τροποποίηση και τη διαμόρφωση των ΤΠΕ προϊόντων, ώστε να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις των πελατών.

Η ταξινόμηση ESCO περιγράφει με πλήρη σαφήνεια κάθε επάγγελμα με ένα τυποποιημένο προτεινόμενο προφίλ γνώσεων και δεξιοτήτων. Για παράδειγμα, στην περιγραφή της θέσης «Διαχειριστής Έργων ΤΠΕ» (ICT Project Manager), αφενός απαριθμεί ορισμένα από τα καθήκοντά του, π.χ. «προγραμματίζει, ελέγχει και αξιοποιεί τους πόρους, το ανθρώπινο δυναμικό, τη χρηματοδότηση και τις εγκαταστάσεις για την επίτευξη των στόχων των έργων ΤΠΕ», αφετέρου προτείνει – μεταξύ άλλων – ορισμένες βασικές δεξιότητες, όπως  «σύνταξη εκθέσεων ανάλυσης κόστους-οφέλους», «διαχείριση του προσωπικού», ή «ικανότητα διενέργειας ανάλυσης κινδύνου».

Ο ESCO περιγράφει και άλλες θέσεις εργασίας υψηλού βαθμού χρήσης ΤΠΕ, που δεν συνδέονται αυστηρά με τον τομέα των ΤΠΕ, όπως για παράδειγμα, ο «ψηφιακός» καλλιτέχνης (digital artist), ο διαχειριστής διαδικτυακής κοινότητας (online community manager), ή σχεδιαστής ψηφιακών μέσων (digital media designer). Χαρακτηριστικό παράδειγμα περιγραφής αυτής της κατηγορίας θέσεων εργασίας είναι αυτό του «δημιουργού ψηφιακών πρωτοτύπων (digital prototyper) που περιλαμβάνει τη «μετατροπή σχεδίων έντυπης μορφής σε ψηφιακή, με τη χρήση ειδικού λογισμικού υπολογιστή. Χειρίζονται και ελέγχουν μηχανήματα που παράγουν διαφορετικά προϊόντα που σχετίζονται με την ένδυση».

Φυσικά, περιλαμβάνονται και «παραδοσιακές» θέσεις εργασίας που έχουν μετασχηματιστεί σε μεγάλο βαθμό από την ψηφιοποίηση, όπως, π.χ., το προαναφερθέν παράδειγμα του διανομέα με αυτοκίνητο ή φορτηγό (επάγγελμα 8322.2). Αυτές οι θέσεις εργασίας απαιτούν συνήθως ψηφιακές δεξιότητες, όπως  «επίλυση προβλημάτων εντοπισμού θέσης και πλοήγησης με τη χρήση εργαλείων GPS», ή ακόμη και γνώσεις, όπως η «προστασία δεδομένων».

Λοιπά πλαίσια δεξιοτήτων

Υπάρχουν και άλλα διαθέσιμα πλαίσια δεξιοτήτων που μπορούν να μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε τους ρόλους και τις ικανότητες που απαιτούνται από την αγορά εργασίας, για τους εργαζόμενους στον τομέα των ψηφιακών τεχνολογιών, κυρίως επαγγελματίες ΤΠΕ , αλλά και για άλλους που χρησιμοποιούν εντατικά την ψηφιακή τεχνολογία.

Μέσω του Πλαισίου Ψηφιακής Ικανότητας (e-Competence Framework, e-CF) προτείνονται 41 ψηφιακές ικανότητες που περιγράφουν όλους τους πιθανούς τύπους επαγγελματικής ενασχόλησης στις ΤΠΕ, προσφέροντας μια κοινή ορολογία για τις ικανότητες, τις δεξιότητες και τα επίπεδα επάρκειας σε ολόκληρη την Ευρώπη. Οι επαγγελματίες ΤΠΕ μπορούν να δραστηριοποιούνται σε πέντε βασικούς τομείς εργασίας, καθένας από τους οποίους συνδέεται με ένα σύνολο δεξιοτήτων:

1. Σχεδιασμός – σύλληψη ιδεών, σχεδιασμός ή λήψη αποφάσεων σχετικά με λύσεις ΤΠΕ
2. Κατασκευή – Ανάπτυξη και εφαρμογή συστημάτων και εφαρμογών
3. Λειτουργία – Παράδοση, υποστήριξη, λειτουργία και συντήρηση συστημάτων και υποδομών
4. Ενεργοποίηση – Δημιουργία κατάλληλων συνθηκών για επαγγελματικές δραστηριότητες που σχετίζονται με τις ΤΠΕ
5. Διαχείριση – Λειτουργία και διασφάλιση της ετοιμότητας και διαθεσιμότητας των πόρων και των διαδικασιών για τους επαγγελματίες ΤΠΕ.

Υλοποίηση του πλαισίου e-CF

Στο πλαίσιο της εργασίας του, ένας επαγγελματίας ΤΠΕ που εργάζεται σε μια εταιρεία, μπορεί να χρειαστεί να διασφαλίσει ότι η τρέχουσα υποδομή ΤΠΕ ανταποκρίνεται σε διαπιστωμένες ή νέες επιχειρηματικές ανάγκες  (ικανότητα A.1 Ευθυγράμμιση πληροφοριακών συστημάτων και επιχειρηματικής στρατηγικής) και μερικές φορές να παρέχει λύσεις για την εξαγωγή πολύτιμων πληροφοριών από μεγάλους όγκους ακατέργαστων δεδομένων για την επίτευξη επιχειρηματικών στόχων (ικανότητα D.7. Επιστήμη Δεδομένων και Ανάλυση). Εάν σχεδιαστεί και τεθεί σε πιλοτική εφαρμογή μια νέα ψηφιακή λύση, ένας εμπειρογνώμονας ΤΠΕ πρέπει να αναλύσει τα χαρακτηριστικά της και να καθορίσει κατά πόσον το εργαλείο πληροί τις ζητούμενες προδιαγραφές (ικανότητα B.3. Δοκιμές). Για τη διασφάλιση της επιχειρησιακής συνέχειας, ο επαγγελματίας ΤΠΕ πρέπει να συντηρεί τα υφιστάμενα συστήματα και να παρακολουθεί εάν λειτουργούν σωστά και εάν εξακολουθούν να εκπληρώνουν τον σκοπό τους (Αρμοδιότητες Γ.5. Διαχείριση συστημάτων, ή Ε.6. Διαχείριση ποιότητας ΤΠΕ).

Στην πράξη, οι δραστηριότητες αυτές εκτελούνται από επαγγελματίες ΤΠΕ που διαθέτουν συγκεκριμένα επίπεδα επάρκειας, ανάλογα με τον βαθμό ικανότητάς τους να εκτελέσουν τα απαιτούμενα καθήκοντα. Για παράδειγμα, για να καλύψει το επίπεδο επάρκειας 1, ένας επαγγελματίας ΤΠΕ θα πρέπει απλώς να ακολουθεί προκαθορισμένα πρωτόκολλα για τη συντήρηση λειτουργικών συστημάτων. Αντιθέτως, για να καλύψει το επίπεδο επάρκειας 5, ένας ειδικός ΤΠΕ πρέπει να διαθέτει ικανότητες σχεδιασμού στρατηγικών λύσεων σε πολύ υψηλότερο επίπεδο.

Συχνά, οι επαγγελματίες ΤΠΕ χρειάζεται να εξερευνήσουν και να αποκτήσουν επιπλέον δεξιότητες και γνώσεις για να επιτύχουν καλύτερα αποτελέσματα στο πεδίο ενασχόλησής τους. Για παράδειγμα, για την ηλεκτρονική ικανότητα D.10. Διαχείριση πληροφοριών και γνώσης, πρέπει να γνωρίζουν «νομικούς κανονισμούς (IPR, GDPR)» (γνώση K5) και να είναι ικανοί να μεταφράζουν/αντανακλούν την επιχειρηματική συμπεριφορά σε δομημένες πληροφορίες (δεξιότητα S3).

Υπάρχουν και άλλα χρήσιμα έγγραφα για τον καθορισμό των σχετικών πτυχών της επαγγελματικής δραστηριότητας στον τομέα των ΤΠΕ. Για παράδειγμα, το πρότυπο EN16234-1 ορίζει 30 επαγγελματικούς ρόλους στις ΤΠΕ, π.χ. τον εμπειρογνώμονα DevOps, τον Αρχιτέκτονα Συστημάτων, τον Ειδικό Δικτύων, ή το Διαχειριστή Ασφάλειας Πληροφοριών. Καθένας από αυτούς τους 30 ρόλους συνοδεύεται από ένα προτεινόμενο σύνολο ψηφιακών ικανοτήτων με το αντίστοιχο επίπεδο επάρκειας.

Το e-CF χρησιμοποιείται πλέον από πολυεθνικές εταιρείες και μεγάλους οργανισμούς στην Ε.Ε., όπως μεταξύ άλλων οι La Poste Italiane, Airbus, Tata Steel και αποκτά ολοένα και μεγαλύτερη παρουσία σε άλλα πεδία, όπως ο ακαδημαϊκός και η εκπαίδευση. Υπάρχουν ακόμα περισσότερες περιπτώσεις, όπου η αναφορά των ψηφιακών ικανοτήτων χρησιμοποιείται για τον καθορισμό περισσότερων ρόλων,  για παράδειγμα το πρότυπο CEN/CENELEC, 2022 ορίζει το προφίλ του «συντάκτη διαδικτυακού περιεχομένου», το οποίο είναι ένα «ψηφιακό» επάγγελμα που σχετίζεται με την παραγωγή αποτελεσματικού περιεχομένου προσβασιμότητας, τόσο κειμένου όσο και πολυμέσων, για έναν ιστότοπο (βλ. το προφίλ e-CF στον πίνακα 2 που ακολουθεί).

Πίνακας 2. Προφίλ E-CF της ψηφιακής θέσης εργασίας «συντάκτης διαδικτυακού περιεχομένου»

Πρόσφατα, προστέθηκε στο πρότυπο EN16234-1 η δυνατότητα συμπερίληψης πρόσθετων στοιχείων για τον καλύτερο ορισμό των θέσεων εργασίας και άλλων συμπληρωματικών πτυχών, όπως ο ορισμός ενός συνόλου γνώσεων για τα επαγγέλματα ΤΠΕ, κατευθυντήριες γραμμές για την ανάπτυξη προγραμμάτων σπουδών ΤΠΕ για επαγγελματική κατάρτιση, ένα πλαίσιο δεοντολογίας για το επάγγελμα των ΤΠΕ, κ.λπ.

Ζήτηση υποψηφίων για την κάλυψη ψηφιακών θέσεων εργασίας

Η ανάλυση της αγοράς εργασίας είναι πολύπλοκη και οι προβλέψεις για το μέλλον είναι πάντα μια δύσκολη διαδικασία. Είναι πιο εύκολο να προσδιοριστεί το παραδοσιακό εργατικό δυναμικό των επαγγελματιών ΤΠΕ. Η Eurostat παρέχει τακτικά, στατιστικά στοιχεία σχετικά με τον αριθμό των ειδικών σε θέματα ΤΠΕ στην ΕΕ, ως μέρος της ενότητας «Ανθρώπινο κεφάλαιο» του Δείκτη Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας (DESI – Digital Economy and Society Index). Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία του 2021, 9 εκατομμύρια αριθμούσαν οι ειδικοί ΤΠΕ στην Ευρώπη, αριθμός που αντιστοιχεί σε ποσοστό 4,3% της συνολικής απασχόλησης. Οι γυναίκες εξακολουθούσαν να υπο-εκπροσωπούνται σε μεγάλο βαθμό, αντιπροσωπεύοντας λιγότερο από το 20% του συνολικού εργατικού δυναμικού στον τομέα των ΤΠΕ (DESI 2022). Από τους ήδη απασχολούμενους ειδικούς ΤΠΕ, λίγο περισσότεροι από τους μισούς (64,5%) έχουν σπουδάσει πληροφορική σε ανώτερο εκπαιδευτικό ίδρυμα. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει πολύς χώρος για όσους δεν διαθέτουν μεν το τυπικό επίπεδο εκπαίδευσης, αλλά διαθέτουν ειδική ψηφιακή κατάρτιση και δεξιότητες. Το Ευρωπαϊκό Κέντρο για την Ανάπτυξη της Επαγγελματικής Κατάρτισης (CEDEFOP) εκτιμά ότι το χρονικό διάστημα 2020-2030, η Ευρώπη θα χρειαστεί περίπου 560.000 τεχνικούς ΤΠΕ και 1.421.000 επαγγελματίες ΤΠΕ. Η Ψηφιακή Πυξίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δρομολογήθηκε για να ανταποκριθεί σε αυτή την ανάγκη, παρουσιάζοντας ένα όραμα υψηλού επιπέδου σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο η επόμενη δεκαετία μπορεί να καταστεί ψηφιακή με την Ευρώπη να πρωτοστατεί θέτοντας ως στόχο τα 20 εκατομμύρια ειδικούς ΤΠΕ στην ΕΕ μέχρι το 2030.

Η ανάλυση των στοιχείων αυτών προχωρά σε μεγαλύτερο βάθος. Η ΕΕ έχει αναπτύξει εργασιακές ταξινομήσεις και πλαίσια αναφοράς που επιτρέπουν την προηγμένη συλλογή δεδομένων από την αγορά εργασίας σε πολλά επίπεδα. Χρησιμοποιώντας αυτή την κοινή και πλήρη ορολογία και με την επεξεργασία της φυσικής γλώσσας και τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης, η αξιοποίηση μεγάλων δεδομένων καθίσταται πλέον δυνατή. Το εργαλείο OVATE του CEDEFOP προσφέρει λεπτομερείς πληροφορίες για τις θέσεις εργασίας και τις δεξιότητες που ζητούν οι εργοδότες, με βάση εκατομμύρια διαδικτυακές αγγελίες εργασίας (OJAs), οι οποίες συλλέγονται από διάφορες πηγές (όπως ιδιωτικές διαδικτυακές πύλες εύρεσης εργασίας, διαδικτυακές πύλες δημόσιων υπηρεσιών απασχόλησης, γραφεία εύρεσης εργασίας, διαδικτυακές εφημερίδες και εταιρικούς ιστοτόπους) σε 28 ευρωπαϊκές χώρες. Στη συνέχεια, όλες οι πληροφορίες αντιστοιχίζονται με τα επαγγέλματα και τις δεξιότητες της ταξινόμησης εργασίας ESCO.

Τα δεδομένα που συλλέγονται από το εργαλείο OVATE για το 2021 (βλ. ακόλουθο σχήμα) μπορούν να μας βοηθήσουν στην ανάλυση σχετικά με τη ζήτηση σε διάφορες ομάδες επαγγελμάτων. Όπως φαίνεται στο γράφημα, η ζήτηση για επαγγελματίες ΤΠΕ ανέρχεται σε ποσοστό 8,2%. Το 1,25% όλων των διαδικτυακών αγγελιών εργασίας αφορούσε τεχνικούς ΤΠΕ, γεγονός που σημαίνει ότι το 2021 πάνω από το 10% όλων των διαδικτυακών αγγελιών εργασίας απαιτούσε εργαζόμενους σε θέσεις εργασίας υψηλού βαθμού χρήσης ΤΠΕ και – κατά συνέπεια – αντίστοιχες τεχνολογικές δεξιότητες.

Σχήμα 1. Διαδικτυακές αγγελίες εργασίας που απαιτούν ειδικούς ΤΠΕ στην Ε.Ε., περίοδος: 1^ο – 4^ο τρίμηνο 2021

Τα δεδομένα που εξάγονται από το  Σύστημα Ηλεκτρονικών Αιτήσεων Εργασίας (Online Jobs Application System – OJAs) μπορούν να συμβάλουν στην κατανόηση της ζήτησης για ψηφιακές δεξιότητες σε όλες τις άλλες κατηγορίες επαγγελμάτων, παράλληλα με τη συνεχιζόμενη ψηφιοποίηση όλων των επαγγελματικών κλάδων.

Σχήμα 2. Ποσοστό αγγελιών εργασίας με αναφορά σε όλες τις γενικές ψηφιακές δεξιότητες στην ΕΕ, περίοδος: 1ο – 4ο τρίμηνο 2021

Όπως φαίνεται στο Σχήμα 2, οι περισσότερες θέσεις εργασίας απαιτούν γενικές ψηφιακές δεξιότητες, με πλέον περιζήτητες ικανότητες όπως «εργασία με υπολογιστές», βασικές γνώσεις «ΤΠΕ», «δεξιότητες πληροφορικής». Επίσης, υπάρχουν αναφορές σε πιο συγκεκριμένες δεξιότητες (σε μικρότερη ζήτηση), όπως η ικανότητα χρήσης ψηφιακών εργαλείων για συνεργασία και παραγωγικότητα, ή η ικανότητα εγκατάστασης ή προγραμματισμού υπολογιστικών συστημάτων (βλ. ακόλουθο Σχήμα 3, Ποσοστό αγγελιών εργασίας με αναφορά σε συγκεκριμένες ψηφιακές δεξιότητες στην ΕΕ, περίοδος: 1ο – 4ο τρίμηνο 2021).

Σχήμα 3. Ποσοστό αγγελιών εργασίας με αναφορά σε συγκεκριμένες ψηφιακές δεξιότητες στην ΕΕ, περίοδος: 1ο – 4ο τρίμηνο 2021

Η παρακολούθηση του συνόλου της ψηφιακής επαγγελματικής δραστηριότητας δεν είναι εύκολη διαδικασία, ιδιαίτερα λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχουν ελεύθεροι επαγγελματίες, εργαζόμενοι με μερική απασχόληση και περιπτώσεις αναθέσεων σε τρίτους. Ωστόσο, μια ενδιαφέρουσα προκαταρκτική μελέτη των Kassi et al., (2021) αναφέρει ότι υπάρχουν σήμερα 5 εκατομμύρια επαγγελματίες που εργάζονται με πλήρη απασχόληση σε αυτούς τους τομείς και 19 εκατομμύρια εργαζόμενοι που έχουν εμπλακεί σε δραστηριότητες της λεγόμενης gig economy, δηλ. της προσωρινής και ευέλικτης μορφής εργασίας. Επιπλέον, η πανδημία COVID-19 στην Ευρώπη δεν επιτάχυνε μόνο την ψηφιοποίηση των επαγγελμάτων, αλλά ενίσχυσε και το ενδιαφέρον των ανθρώπων για τις εξ αποστάσεως θέσεις εργασίας που μπορούν να εκτελούνται αποκλειστικά μέσω διαδικτύου (Nagel, 2020). 

Το μέλλον της εργασίας και η Ψηφιακή Δεκαετία στην ΕΕ

Αυτή η «ψηφιακή έξαρση» που προκάλεσε η πανδημία COVID-19 στην Ευρώπη, ανέδειξε την ανάγκη των εργαζομένων να αποκτήσουν τόσο βασικές, όσο και προηγμένες δεξιότητες ΤΠΕ, για να παραμείνουν ανταγωνιστικοί σε μια συνεχώς μεταβαλλόμενη αγορά εργασίας. Οι προβλέψεις για την απασχόληση στον τομέα της πληροφορικής επιβεβαιώνουν ότι η ζήτηση για δεξιότητες πληροφορικής είναι έντονη και θα συνεχίσει να είναι πολύ ισχυρή τα επόμενα χρόνια (Martin Sundblad και Marianne Kolding, 2022). Επιπλέον, η ταχεία ανάπτυξη της τεχνολογίας θα επιφέρει και αλλαγές στο σύνολο των δεξιοτήτων για την απασχόληση στις ΤΠΕ. Πολλές από τις θέσεις εργασίας που πρόκειται να καλύψουν οι εργοδότες έως το 2030, θα απαιτούν υψηλότερο επίπεδο ψηφιακών δεξιοτήτων (McKinsey&Co, 2020). Στην περίπτωση άλλων κατηγοριών ψηφιακών θέσεων εργασίας, η προοπτική είναι παρόμοια με χρονικό ορίζοντα το 2030 (McKinsey & Company, 2017).

Μια πρόσφατη προσομοίωση με τη μέθοδο Monte Carlo (Codagnone et al., 2021) δείχνει ότι χωρίς σημαντικές επενδύσεις στις ψηφιακές δεξιότητες, την αναβάθμιση και την επανεκπαίδευση, η Ευρώπη δεν θα επιτύχει τους στόχους της Ψηφιακής Δεκαετίας, δηλαδή του στόχου του 80% των πολιτών της ΕΕ να διαθέτουν τουλάχιστον βασικές ψηφιακές δεξιότητες, υπολείποντας, επίσης, του στόχου για 20 εκατομμύρια ειδικούς ΤΠΕ έως το 2030. Αντ’ αυτού, η προσομοίωση εκτιμά ότι μόνο το 64% των Ευρωπαίων θα διαθέτουν βασικές ψηφιακές δεξιότητες έως το 2030 (16% λιγότερο από τον στόχο) και ότι μόλις 13,3 εκατομμύρια ειδικοί ΤΠΕ θα απασχολούνται, δηλαδή 6,7 εκατομμύρια λιγότεροι από τον στόχο (EIT Digital, 2022).

Η αυτοματοποίηση αποτελεί επίσης έναν παράγοντα που πρέπει να ληφθεί υπόψη. Οι ψηφιακές τεχνολογίες αναπτύσσονται με ταχύτατους ρυθμούς και τα καθήκοντα και οι δραστηριότητες του μέσου εργαζόμενου στο μέλλον είναι βέβαιο ότι θα αλλάξουν. Πώς; Εξαρτάται. Σύμφωνα με την έκθεση της McKinsey & Co (2017) εκτιμάται ότι έως και το 30% των ωρών εργασίας παγκοσμίως θα μπορούσε να αυτοματοποιηθεί έως το 2030, ανάλογα με την ταχύτητα υιοθέτησης των ΤΠΕ και των αναδυόμενων τεχνολογιών. Αυτό σημαίνει ότι οι δεξιότητες πρέπει να προσαρμοστούν γρήγορα στην τρέχουσα κατάσταση.

Με την προσφορά και τη ζήτηση για ψηφιακές δεξιότητες να αυξάνονται εκθετικά, πρέπει να τεθεί επί τάπητος η προληπτική κατάρτιση και η υποστήριξη των εργαζομένων, ώστε να μπορούν είτε να εμβαθύνουν στις υπάρχουσες δεξιότητές τους είτε να αποκτήσουν νέες. Οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και οργανισμοί θα πρέπει να δώσουν μεγάλη έμφαση στην επανεκπαίδευση του εργατικού τους δυναμικού και στην προσέλκυση νέων ταλέντων. Οι συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα πρέπει να ενισχυθούν στον τομέα των δεξιοτήτων, με τη συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων στην κοινότητα των ψηφιακών δεξιοτήτων και της απασχόλησης. Πέραν αυτού, τα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης διαδραματίζουν καίριο ρόλο στην οικοδόμηση του «εργατικού δυναμικού επόμενης γενιάς» (Accenture, 2021) και μπορούν να συμβάλουν στη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ της τρέχουσας εκπαιδευτικής προσφοράς και των δεξιοτήτων που χρειάζεται και αναζητά η αγορά εργασίας.

Πηγή εικόνων: CC BY-SA

Πληροφοριακό γράφημα για τις ψηφιακές θέσεις εργασίας

Αναδημοσίευση κειμένου: Digital Jobs: a deep-dive

Digital Skills & Jobs Platform, created by Luis Fernandez Sanz

Επιμέλεια μετάφρασης: Εθνική Συμμαχία για τις Ψηφιακές Δεξιότητες και την Απασχόληση