Τα πράγματα δεν έχουν σταθεροποιηθεί από τότε που το “παιδί” του Facebook, ο Mark Zuckerberg, άρχισε να μιλά για το «Metaverse». Τι ακριβώς είναι όμως αυτό; Η λέξη χρησιμοποιείται για να περιγράψει έναν πλήρως συνειδητοποιημένο ψηφιακό κόσμο, ο οποίος υπάρχει πέρα από αυτόν στον οποίο ζούμε. Σκεφτείτε ένα νέο, πιο διαδραστικό, ακόμη και πραγματικό, διαδίκτυο, εάν το επιθυμείτε — ένα διαδίκτυο στο οποίο μπορείτε να συναντήσετε τους φίλους σας οπουδήποτε στον κόσμο, να ξεκινήσετε μια συζήτηση με οποιονδήποτε, να περπατήσετε σε έναν τόπο που πάντα θέλετε να επισκεφθείτε. Ή γιατί να μην συναντήσετε τους αγαπημένους σας καλλιτέχνες και να προσπαθήσετε να παίξετε μαζί τους, ζωντανά στη σκηνή;
Μπορεί να μην είμαστε σε θέση να ταξιδέψουμε (ακόμη) πολύ εύκολα στον πραγματικό κόσμο, αλλά αυτό γίνεται δυνατό στο Metaverse. Πράγματι, οι εικονικοί κόσμοι κερδίζουν έδαφος: γίνονται επίσης όλο και πιο εξελιγμένοι, με ευκρινείς εικόνες και άβαταρ που μοιάζουν με πραγματικούς ανθρώπους. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι θα χρησιμοποιούν το Metaverse καθημερινά έως το 2030 — ένα νέο είδος ψηφιακής μετάβασης, με νέες προκλήσεις και νέες ευκαιρίες.
Οι εικονικοί κόσμοι μας βοηθούν να βελτιωθούμε στον πραγματικό κόσμο
Το διαδίκτυο εξελίσσεται με εξαιρετικά ταχύ ρυθμό. Με το Web 3.0, ή την τρίτη γενιά του διαδικτύου, τα κύρια χαρακτηριστικά του επιγραμμικού μας περιβάλλοντος βασίζονται στον ανοικτό χαρακτήρα, την αποκέντρωση και την ενδυνάμωση των χρηστών. Το Web 4.0, το επόμενο βήμα στη σειρά, μας επιτρέπει να προχωρήσουμε ακόμη περισσότερο — ενσωματώνοντας ψηφιακά αντικείμενα με φυσικά αντικείμενα, συγχωνεύοντας εικονικά περιβάλλοντα με πραγματικά και επιτρέποντας την ενισχυμένη αλληλεπίδραση μεταξύ ανθρώπων και μηχανών, κατά τρόπο που δεν έχουμε δει στο παρελθόν. Εξακολουθούν να υπάρχουν προκλήσεις, αλλά οι ευκαιρίες είναι εξίσου τεράστιες και επεκτείνονται σε όλους τους τομείς. Η ψηφιοποίηση αποτελεί βασική κινητήρια δύναμη της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ και, ως κύρια τεχνολογική μετάβαση, το Web 4.0 ανοίγει τον δρόμο σε έναν «απρόσκοπτα διασυνδεδεμένο, έξυπνο και διεισδυτικό κόσμο». Το μέγεθος της αγοράς σε παγκόσμιο επίπεδο εκτιμάται ότι θα αυξηθεί από 27 δισ. ευρώ το 2022 σε πάνω από 800 δισ. ευρώ έως το 2030.
Στην ιατρική, οι εικονικοί κόσμοι επιτρέπουν στους φοιτητές ιατρικής και στο εκπαιδευμένο προσωπικό να ελέγχουν τον τρόπο με τον οποίο ανταποκρίνονται σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης και να εκτελούν καινοτόμες χειρουργικές επεμβάσεις, χωρίς να δημιουργούν πραγματικό κίνδυνο για τον ασθενή. Αυτό ισοδυναμεί με λιγότερες πιθανότητες χειρουργικών επιπλοκών και υποστηρίζει την ακριβέστερη διάγνωση. Κοιτάξτε κυριολεκτικά οποιονδήποτε τομέα — οι εικονικοί κόσμοι μπορούν να μας βοηθήσουν να βρούμε λύσεις που μπορεί να είναι είτε υπερβολικά δαπανηρές για να εφαρμοστούν ή υπερβολικά επικίνδυνες για να δοκιμαστούν στην πραγματική ζωή. Τρισδιάστατα (3D) μοντέλα μπορούν να αντικατοπτρίζουν τις επιπτώσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη, βοηθώντας τους επιστήμονες να κατανοήσουν τα βασικά ζητήματα της κλιματικής αλλαγής και τον τρόπο μετριασμού τους. Οι εικονικοί κόσμοι μπορούν επίσης να συμβάλουν σε λιγότερα απόβλητα ενέργειας, υλικών και πόρων σε όλους τους βιομηχανικούς τομείς. Στον τομέα της μεταποίησης, οι εικονικοί κόσμοι ενδέχεται να μειώσουν το αποτύπωμα άνθρακα της βιομηχανίας κατά το ήμισυ έως το 2025. Οι δυνατότητες στην εκπαίδευση είναι επίσης αμέτρητες: οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές μπορούν να συμμετέχουν σε μια πιο διαδραστική διαδικασία μάθησης, η οποία δημιουργεί εμπειρίες και επιταχύνει την κατανόηση του κόσμου και τoυ αντικειμένου.
Μια νέα στρατηγική για τους εικονικούς κόσμους και το Web 4.0 που αντικατοπτρίζει τις βασικές αξίες της ΕΕ
Το Metaverse, και αυτή η στενότερη ενοποίηση μεταξύ του φυσικού και του εικονικού κόσμου μας, είναι βέβαιο ότι θα επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο ζούμε και συνεργαζόμαστε μεταξύ μας και δημιουργεί μια σειρά πιθανών ζητημάτων, αλλά και ευκαιριών. Στις 11 Ιουλίου 2023, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε δελτίο Τύπου με το οποίο ανακοίνωσε την έγκριση μιας νέας στρατηγικής για το Web 4.0 και τους εικονικούς κόσμους, καθώς και ενός οράματος όχι μόνο για την προώθηση της επόμενης τεχνολογικής μετάβασης, αλλά και για τη διασφάλιση ενός «ανοικτού, ασφαλούς, αξιόπιστου, δίκαιου και χωρίς αποκλεισμούς ψηφιακού περιβάλλοντος για τους πολίτες, τις επιχειρήσεις και τις δημόσιες διοικήσεις της ΕΕ».
Αυτό το νέο στρατηγικό όραμα έχει ως στόχο να δει το Web 4.0 και το Metaverse ως χώρους, οι οποίοι αντικατοπτρίζουν βασικές αξίες και αρχές της ΕΕ, καθώς και ως πλαίσια όπου τα ανθρώπινα δικαιώματα των ανθρώπων εφαρμόζονται πλήρως και οι επιχειρήσεις της ΕΕ μπορούν να ευδοκιμήσουν. Η στρατηγική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ευθυγραμμίζεται με άλλες βασικές πρωτοβουλίες και στρατηγικά οράματα της ΕΕ, όπως οι στόχοι και το πρόγραμμα πολιτικής για την Ψηφιακή Δεκαετία, και θα στηρίξει μια σειρά δράσεων και προτεραιοτήτων για να καταστεί η Ευρώπη (και οι εικονικοί κόσμοι της) κατάλληλες για το ψηφιακό μέλλον.
Χάρτης πορείας για να είναι έτοιμη η Ευρώπη και οι εικονικοί κόσμοι της για το ψηφιακό μέλλον
Βασική προτεραιότητα που ενσωματώνεται στη στρατηγική είναι η ενδυνάμωση των πολιτών και η παροχή πρόσβασης σε δεξιότητες που προάγουν την ευαισθητοποίηση, την κριτική σκέψη και την ικανότητα αξιολόγησης των πληροφοριών, καθώς και η δημιουργία μιας δεξαμενής ταλέντων ειδικών στον εικονικό κόσμο. Οι εμπειρογνώμονες του Μetaverse διαδραματίζουν καίριο ρόλο για τη δημιουργία εικονικών κόσμων που θα λειτουργούν για τους πολίτες της ΕΕ στο σύνολό τους. Επίσης, η Επιτροπή θα δημιουργήσει μια δεξαμενή ταλέντων από κοινού με τα κράτη μέλη για τη στήριξη της ανάπτυξης δεξιοτήτων (όπως προγράμματα που απευθύνονται σε γυναίκες και κορίτσια και χρηματοδοτούνται μέσω του προγράμματος DIGITAL Europe ή προγράμματα για τη στήριξη των δημιουργών ψηφιακού περιεχομένου μέσω του προγράμματος «Creative Europe»).
Για να βοηθήσει τις επιχειρήσεις και να τις στηρίξει, ώστε να αξιοποιήσουν στο έπακρο το Μetaverse, η στρατηγική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα έχει ως στόχο την εκκίνηση και την επέκταση ενός βιομηχανικού οικοσυστήματος Web 4.0 σε επίπεδο ΕΕ, με βάση την αριστεία και την αντιμετώπιση του κατακερματισμού. Επί του παρόντος, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν διαθέτει ένα τέτοιο οικοσύστημα για να φέρει σε επαφή όλους τους παράγοντες σε ολόκληρη την αξιακή αλυσίδα των εικονικών κόσμων και του Web 4.0. Μια προτεινόμενη σύμπραξη για τους εικονικούς κόσμους που χρηματοδοτείται μέσω του προγράμματος «Horizon Europe» της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορεί να δρομολογηθεί από το 2025 με σκοπό την προώθηση της αριστείας και της ποιότητας στην έρευνα και την ανάπτυξη χάρτη πορείας για εικονικούς κόσμους. Οι ψηφιακοί δημιουργοί και τα μέσα ενημέρωσης της ΕΕ θα λάβουν επίσης βοήθεια και χρηματοδότηση για τη δοκιμή νέων εργαλείων, τη βελτίωση του διαλόγου και της συνεργασίας μεταξύ των προγραμματιστών και των βιομηχανικών χρηστών, και την ανάπτυξη ρυθμιστικών sandboxes για το Web 4.0 και τους εικονικούς κόσμους.
Η στήριξη της κοινωνικής προόδου και η ανάπτυξη εικονικών δημόσιων υπηρεσιών για την αντιστοίχιση και την αξιοποίηση των ευκαιριών που προσφέρει το Metaverse αποτελεί άλλη μία προτεραιότητα της νέας στρατηγικής της ΕΕ. Αυτό αποδεικνύεται ήδη από τις επενδύσεις της ΕΕ μέσω σημαντικών πρωτοβουλιών (όπως το Destination Earth (DestinE), τα Local Digital Twins για έξυπνες κοινότητες ή το European Digital Twin of the Ocean, ώστε να μπορούν οι ερευνητές να προωθούν την επιστήμη, οι βιομηχανίες να αναπτύσσουν εφαρμογές ακριβείας και οι δημόσιες αρχές να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις δημόσιας πολιτικής. Η Επιτροπή εγκαινιάζει δύο νέες δημόσιες εμβληματικές πρωτοβουλίες: το «CitiVerse», ένα διεισδυτικό αστικό περιβάλλον που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τον πολεοδομικό σχεδιασμό και τη διαχείριση των πόλεων· και ένα Ευρωπαϊκό Εικονικό Ανθρώπινο Δίδυμο (European Virtual Human Twin), το οποίο θα αναπαράγει το ανθρώπινο σώμα για την υποστήριξη των κλινικών αποφάσεων και της προσωπικής θεραπείας.
Τέλος, η νέα στρατηγική της ΕΕ αποσκοπεί στη διαμόρφωση παγκόσμιων προτύπων για ανοικτούς και διαλειτουργικούς εικονικούς κόσμους και για το Web 4.0 καθώς και στη διασφάλιση ότι δεν θα κυριαρχούν λίγοι μεγάλοι παίκτες στην αγορά, αφήνοντας όλους τους άλλους στο περιθώριο. Η Επιτροπή σχεδιάζει να βελτιώσει τη συνεργασία μεταξύ των ενδιαφερόμενων μερών της παγκόσμιας διακυβέρνησης του διαδικτύου και να προωθήσει την ανάπτυξη προτύπων του Web 4.0, τα οποία θα ευθυγραμμίζονται με τις βασικές αξίες και αρχές της ΕΕ.
Περισσότερες πληροφορίες για το θέμα αυτό
Η στρατηγική βασίστηκε στο έργο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τους εικονικούς κόσμους, τις διαβουλεύσεις με τους πολίτες, την ακαδημαϊκή κοινότητα και τις επιχειρήσεις. Η Επιτροπή φιλοξένησε ένα πάνελ ευρωπαίων πολιτών για τους εικονικούς κόσμους μεταξύ Φεβρουαρίου και Απριλίου 2023 και κάλεσε 150 τυχαία επιλεγμένους πολίτες να διατυπώσουν συστάσεις σχετικά με ένα όραμα, τις αρχές και τις δράσεις, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι εικονικοί κόσμοι στην ΕΕ είναι δίκαιοι και κατάλληλοι για τους πολίτες. Οι 23 συστάσεις τους καθόρισαν συγκεκριμένες δράσεις που περιλαμβάνονται στη στρατηγική για το Web 4.0 και τους εικονικούς κόσμους. Στις 14 Σεπτεμβρίου 2022, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εγκαινίασε τον Bιομηχανικό Συνασπισμό Εικονικής και Επαυξημένης Πραγματικότητας (Virtual and Augmented Reality Industrial Coalition), στον οποίο συμμετέχουν η βιομηχανία και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής με κοινό στόχο.
Δείτε επίσης αυτή τη νέα έκθεση του Κοινού Κέντρου Ερευνών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Joint Research Centre of the European Commission), η οποία εξηγεί τις ευκαιρίες και τις αλλαγές που μπορεί να επιφέρει η επόμενη γενιά εικονικών κόσμων σε διάφορους τομείς, όπως η εκπαίδευση, η μεταποίηση, η υγεία και οι δημόσιες υπηρεσίες.
Αναδημοσίευση κειμένου: Commission presents new EU strategy on Web 4.0 and Virtual Worlds, Digital Skills & Jobs Platform, created by Galina Misheva
Επιμέλεια μετάφρασης: Εθνική Συμμαχία για τις Ψηφιακές Δεξιότητες & την Απασχόληση
