Στις 6 Ιουνίου 2022 πραγματοποιήθηκε στο Κιγκάλι της Ρουάντα η Παγκόσμια Διάσκεψη για την Ανάπτυξη των Τηλεπικοινωνιών της Διεθνούς Ένωσης Τηλεπικοινωνιών (ITU) όπου παρουσιάστηκε η Έκθεση για το 2022 για την Παγκόσμια Συνδεσιμότητα.
Σε ένα από τα κεφάλαια της έκθεσης, το οποίο συντάχθηκε από την καθηγήτρια κα Sonia Livingstone, την καθηγήτρια κα Ellen Helsper και τη Δρ. Miriam Rahali από το London School of Economics and Political Science (LSE), αναλύει τις ευκαιρίες και τους κινδύνους της πιο «συνδεδεμένης» γενιάς — των σημερινών παιδιών και νέων — και τις προσπάθειες που απαιτούνται για την επίτευξη πλήρους ψηφιακής ένταξης.
Η χρήση της συνδεσιμότητας και των ψηφιακών συσκευών, που τροφοδοτείται από την αυξανόμενη υιοθέτηση επαναστατικών τεχνολογιών, όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη και το Διαδίκτυο των Πραγμάτων, επεκτείνεται ραγδαία σε ολόκληρο τον κόσμο. Το 71 % των νέων (ηλικίας 15 έως 24 ετών) είναι τακτικοί χρήστες του διαδικτύου, γεγονός που τους καθιστά τη μεγαλύτερη και πιο «συνδεδεμένη» ηλικιακή ομάδα, με αυξημένη πιθανότητα να επωφεληθούν από έναν ολοένα και πιο ψηφιοποιημένο κόσμο, όπου η ψηφιακή εμπειρία και οι ψηφιακές δεξιότητες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στις μελλοντικές προοπτικές απασχόλησης.
Ωστόσο, θετικές και μακροπρόθεσμες κοινωνικές αλλαγές μπορούν να επέλθουν μόνο εάν όλοι οι ενδιαφερόμενοι φορείς της κοινωνίας εργαστούν από κοινού για την αντιμετώπιση του ψηφιακού χάσματος σε πολλαπλά επίπεδα. Τα στοιχεία της UNICEF και της ITU στην Έκθεση καταδεικνύουν ότι μόνο το 40 % των παιδιών σχολικής ηλικίας διαθέτουν πρόσβαση στο διαδίκτυο στο σπίτι, με έντονες αποκλίσεις ανάλογα την εισοδηματική ομάδα και την γεωγραφική θέση. Για παράδειγμα, σε χώρες υψηλών εισοδημάτων, 9 στα 10 παιδιά σχολικής ηλικίας διαθέτουν πρόσβαση στο διαδίκτυο στο σπίτι, ενώ αντίστοιχα στις περισσότερες χώρες χαμηλών εισοδημάτων, πρόσβαση στο διαδίκτυο διαθέτουν λιγότερα από 1 στα 5 παιδιά σχολικής ηλικίας.
Θα πρέπει επίσης να επισημανθεί ότι η πρόσβαση στο διαδίκτυο δεν καθορίζει την αξία που αποκομίζουν οι νέοι από το διαδίκτυο. Πράγματι, ακόμη και αν γεφυρωθούν τα υφιστάμενα κενά όσον αφορά την πρόσβαση, ο τρόπος με τον οποίο χρησιμοποιείται η πρόσβαση μπορεί να επιδεινώσει περαιτέρω τις υφιστάμενες κοινωνικοοικονομικές ανισότητες. Αυτό το δεύτερο επίπεδο του ψηφιακού χάσματος υπογραμμίζει τον καίριο ρόλο που διαδραματίζουν οι ψηφιακές δεξιότητες στην εξισορρόπηση τόσο των κινδύνων όσο και των ευκαιριών της χρήσης ΤΠΕ και της ψηφιακής συμμετοχής.
Ευκαιρίες και κίνδυνοι της ψηφιακής σύνδεσης
Είναι όλο και πιο σημαντικό για τα παιδιά και τους νέους να αποκτήσουν βαθύτερη κατανόηση των βασικών ζητημάτων που διαμορφώνουν το διαδικτυακό περιβάλλον με το οποίο αλληλεπιδρούν. Οι ευκαιρίες και οι κίνδυνοι τείνουν να συμβαδίζουν — η αύξηση της πρόσβασης στο ψηφιακό περιβάλλον και η βελτίωση του επιπέδου των ψηφιακών δεξιοτήτων οδηγούν συνήθως σε μεγαλύτερη έκθεση σε διαδικτυακούς κινδύνους. Δεδομένης της εξελισσόμενης φύσης του ψηφιακού τοπίου, είναι πιθανό τα παιδιά και οι νέοι να εκτίθενται σε κινδύνους, προτού καν ακόμα εκπαιδευτούν στα ψηφιακά μέσα ή στους τρόπους προστασίας τους στο διαδίκτυο, ή ελλείψει του κατάλληλου νομικού, κανονιστικού και στρατηγικού πλαισίου και των μηχανισμών προστασίας.
Αποτελεσματικές πρωτοβουλίες για τη γεφύρωση του ψηφιακού χάσματος
Είναι σημαντικό να συγκεντρωθούν αξιόπιστα και ποιοτικά δεδομένα σχετικά με την πρόσβαση στο ψηφιακό περιβάλλον, τη χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας, τις ψηφιακές δεξιότητες και τα αποτελέσματά της για τα παιδιά και τους νέους. Η διασφάλιση της ευθυγράμμισης των ορισμών και των συγκρίσιμων δεικτών μέτρησης με στόχο την παρακολούθηση της προόδου, τον εντοπισμό προβλημάτων και την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών, είναι επίσης ζωτικής σημασίας και μπορεί να επιτευχθεί μέσω διεθνών συνεργασιών.
Η θέσπιση σαφέστερων και πιο προηγμένων μεθόδων μέτρησης για την παρακολούθηση της ψηφιακής ένταξης θα συμβάλει στην άρση των φραγμών και στην κάλυψη των κενών. Για παράδειγμα, οι ατομικές ευκαιρίες για παιδιά και νέους δεν τεκμηριώνονται επαρκώς (ιδίως σε αναλυτική μορφή) σε σύγκριση με την πρόσβαση των νοικοκυριών στο διαδίκτυο. Επιπλέον, τα δεδομένα σχετικά με την ποιότητα της ψηφιακής εμπειρίας και των αποτελεσμάτων αυτής, συμπεριλαμβανομένων των διαδικτυακών ευκαιριών και των κινδύνων αποκλεισμού που απορρέουν από το διαδίκτυο, είναι πολύ φτωχά. Δύο βασικές πρωτοβουλίες σε αυτόν τον τομέα είναι οι εξής: Global Kids Online, η οποία επεξεργάζεται βασικές παραμέτρους για την πρόσβαση, τις δραστηριότητες, τους κινδύνους και την ασφάλεια (πλέον έχει υιοθετηθεί από την ITU) και το έργο ySKILLS, το οποίο ανέπτυξε έναν δείκτη για τη μέτρηση των ψηφιακών δεξιοτήτων στους νέους.
Αναδημοσίευση είδησης: The digital divide: inequality in access and skills in children and young people, Digital Skills & Jobs Platform, Created by Federica Tondo
Επιμέλεια κειμένου Εθνικής Συμμαχίας για τις Ψηφιακές Δεξιότητες & την Απασχόληση.
