Ψηφιακές δεξιότητες για εξ αποστάσεως τριτοβάθμια εκπαίδευση
Τα τελευταία χρόνια, η ανάγκη να βελτιωθεί η ποιότητα των προγραμμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και να καλυφθούν οι ανάγκες των εκπαιδευόμενων, ξεπερνώντας χωροχρονικά εμπόδια, ενίσχυσε την υιοθέτηση των ψηφιακών τεχνολογιών. (OECD, 2019; EU, 2019). Με την εμφάνιση της πανδημίας COVID-19, η εφαρμογή της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης παγκοσμίως κρίθηκε αναγκαία. Ωστόσο, η μετάβαση στη νέα αυτή πραγματικότητα από τη μια στιγμή δεν ήταν ομαλή, εν απουσία κατάλληλων μέτρων, επιμόρφωσης και έγκαιρης προετοιμασίας. Την ανάγκη αυτή στοχεύει να καλύψει το έργο “OnlineHE – Πρακτικός οδηγός eLearning στην τριτοβάθμια εκπαίδευση”, το οποίο υλοποιήθηκε από μια κοινοπραξία επτά εταίρων από έξι ευρωπαϊκές χώρες: του πανεπιστημίου UPIT (συντονιστής του έργου, Ρουμανία), του Πανεπιστημίου Λευκωσίας (Κύπρος), του πανεπιστημίου Vilniaus universitetas (Λιθουανία), του ερευνητικού κέντρο CARDET (Κύπρος), του Διεθνές Πανεπιστήμιου Ελλάδος (Ελλάδα) καθώς και των οργανισμών OBREAL Global (Ισπανία) και WEBIN (Σερβία). Το έργο στοχεύει να αναπτύξει τις παιδαγωγικές και ψηφιακές δεξιότητες του ακαδημαϊκού, διδακτικού και υποστηρικτικού προσωπικού τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, για σχεδιασμό και υλοποίηση αποτελεσματικών προγραμμάτων διαδικτυακής μάθησης και εξ αποστάσεως εκπαίδευσης.
Στα πλαίσια του έργου αναπτύχθηκε μια εργαλειοθήκη για το πανεπιστημιακό προσωπικό, ένα πρόγραμμα κατάρτισης, ένα Μαζικό Ανοικτό Διαδικτυακό Μάθημα (MOOC) και ένα σύνολο προτάσεων για χάραξη πολιτικής.
Αναλυτικότερα:
Εργαλειοθήκη: στόχος είναι να προσφερθεί ένα πακέτο εργαλείων που θα υποστηρίξουν το Πανεπιστημιακό προσωπικό να υιοθετήσει αποτελεσματικές δράσεις όταν σχεδιάζει, αναπτύσσει και εφαρμόζει διαδικτυακά μαθήματα. Η εργαλειοθήκη, την οποία μπορείτε να βρείτε εδώ, αποτελείται από πηγές, έρευνες, παιδαγωγικό υλικό, μελέτες περίπτωσης, πρακτικές οδηγίες και μια συλλογή Ανοικτών Εκπαιδευτικών που μπορούν για το πώς διδάσκουμε διαδικτυακά στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Συγκεκριμένα, εργαλειοθήκη περιλαμβάνει τις εξείς θεματικές: Παιδαγωγικό πλαίσιο, Μεθοδολογία διαδικτυακού σχεδιασμού και διδασκαλίας, Λίστα Ελέγχου Ετοιμότητας eLearning, βασισμένη στο εργαλείο SELFIE της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ένα σύνολο 30 Καλών Πρακτικών (διαδικτυακά εργαλεία/λογισμικό, προηγούμενα έργα, πρωτοβουλίες της ΕΕ, διαδικτυακά αρχεία / πύλες, κατάρτιση / μαθήματα / μαζικά ανοικτά διαδικτυακά μαθήματα (MOOCs) και κατευθυντήριες γραμμές) που βοηθούν το Πανεπιστημιακό προσωπικό για τη διαδικτυακή διδασκαλία. Να σημειωθεί ότι η εργαλειοθήκη βασίστηκε σε διακρατική έρευνα στις χώρες-εταίρους, με την οργάνωση ομάδων εστίασης και τον διαμοιρασμό ηλεκτρονικού ερωτηματολογίου για τη συλλογή των απόψεων πανεπιστημιακού προσωπικού και των εκπαιδευόμενων.
Πρόγραμμα κατάρτισης: το έργο ανέπτυξε και προσέφερε ένα πρόγραμμα κατάρτισης με τη χρήση σεναρίων/αυθεντικών προβλημάτων εξάσκησης για το πανεπιστημιακό προσωπικό, ώστε να υλοποιούν καινοτόμα διαδραστικά διαδικτυακά μαθήματα. Το πρόγραμμα αποτελείται από επτά θεματικές ενότητες, καλύπτοντας το θεωρητικό υπόβαθρο του πεδίου της διαδικτυακής μάθησης, τις αρχές σχεδιασμού διαδικτυακής μάθησης, τα πιο γνωστά τεχνολογικά εργαλεία και την αξιοποίησή τους, τον τρόπο δημιουργίας διαδραστικών μαθημάτων, τον τρόπο σχεδιασμού και ανάπτυξης εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων διαδικτυακά καθώς και τη διαδικτυακή αξιολόγηση των εκπαιδευόμενων και του προγράμματος στο σύνολό του. Όλο το υλικό του προγράμματος (παρουσιάσεις, σενάρια εξάσκησης) είναι πλέον διαθέσιμο εδώ, ενώ οι ενδιαφερόμενοι εκπαιδευτές εκπαιδευτών μπορούν να το αξιοποιήσουν στις εκπαιδεύσεις τους.
Μαζικό Ανοικτό Διαδικτυακό Μάθημα (MOOC): το διαδικτυακό μάθημα επικεντρώνεται στην ίδια θεματική με το πρόγραμμα κατάρτισης ενώ είναι πλέον ελεύθερα προσβάσιμο από την ηλεκτρονική πλατφόρμα μάθησης του έργου, όπου με δωρεάν εγγραφή μπορεί κανείς το παρακολουθήσει σε ατομικό χρόνο. Το μάθημα καλύπτει έξι θεματικές, συγκεκριμένα τα πλεονεκτήματα και τις προκλήσεις της διαδικτυακής μάθησης, τις διδακτικές μεθόδους και προσεγγίσεις, τον σχεδιασμό διαδικτυακών δραστηριοτήτων, τα στοιχεία που ενισχύουν την πολύπλευρη διάδραση, τις βέλτιστες πρακτικές, και τον τρόπο εξασφάλισης διαδικτυακής ασφάλειας. Στην πλατφόρμα βρίσκεται και η διαδραστική εκδοχή της Εργαλειοθήκης.
Προτάσεις χάραξης πολιτικής: η κοινοπραξία ετοίμασε ένα σύνολο συστάσεων για υπεύθυνους χάραξης πολιτικής με προτεινόμενα μέτρα για την αποτελεσματική εφαρμογή εξ αποστάσεως προγραμμάτων, τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Τα ευρήματα βασίστηκαν σε διακρατική έρευνα, με τη διοργάνωση δύο συνεντεύξεων με υπεύθυνους σε ομάδες ηγεσίας ή/και χάραξης πολιτικής για την τριτοβάθμια εκπαίδευση και τη διανομή ηλεκτρονικού ερωτηματολογίου βασισμένου στη λίστα ελέγχου ετοιμότητας για διαδικτυακή εκπαίδευση τοπικά, σε κάθε χώρα. Θα βρείτε τη σύντομη και πλήρη εκδοχή των συστάσεων εδώ.
Περισσότερα για το έργο θα βρείτε στην ιστοσελίδα του έργου και στη σελίδα του στο Twitter (στο νέο X).
Αναδημοσίευση κειμένου: OnlineHE – eLearning Practical Guide in Higher Education- Cyprus
Digital Skills & Jobs Platform, created by Antonis Stefanou
Επιμέλεια μετάφρασης: Εθνική Συμμαχία για τις Ψηφιακές Δεξιότητες & την Απασχόληση
