Οι χώρες σε ολόκληρο τον κόσμο αξιοποιούν τις τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών (ΤΠΕ) για την προώθηση της εκπαίδευσης εδώ και δεκαετίες. Οι πρωτοβουλίες αυτές καθοδηγούνται από δημόσιους οργανισμούς και περιλαμβάνουν εμπορικές εταιρείες τεχνολογίας, έχοντας οδηγήσει σε παράδοξα όπως η αύξηση των ψηφιακών ανισοτήτων και η άνιση πρόσβαση σε ευκαιρίες ψηφιακής μάθησης υψηλής ποιότητας. Η κρίση της νόσου COVID-19 επιδείνωσε περαιτέρω αυτή την τάση: τουλάχιστον 1 στους 3 σπουδαστές παγκοσμίως δεν είχαν πρόσβαση στην εξ αποστάσεως μάθηση κατά τη διάρκεια της κορύφωσης της κρίσης COVID-19 το 2020.
Στο πλαίσιο αυτό, η UNESCO, η Εκπαιδευτική, Επιστημονική και Επιμορφωτική Οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών δημοσίευσε το βιβλίο με τίτλο «Guidelines for ICT in education policies and masterplans» (Κατευθυντήριες γραμμές για τις ΤΠΕ στις εκπαιδευτικές πολιτικές και τα γενικά σχέδια). Στόχος της δημοσίευσης είναι να καθοδηγήσει τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, ώστε να διασφαλίσουν ότι κατά την υιοθέτηση της τεχνολογίας, θα πρέπει να προασπίζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα: η συμπερίληψη, η ισότητα και η ισότητα των φύλων θα πρέπει να βρίσκονται στο επίκεντρο των λύσεων, ενώ οι καινοτομίες θα πρέπει να θεωρούνται κοινό αγαθό.
Με βάση αυτές τις αρχές, η δημοσίευση παρουσιάζει μια ανθρωποκεντρική άποψη σχετικά με τις δυνατότητες των τεχνολογιών που εκτείνονται από τις τεχνολογίες χαμηλού εύρους ζώνης έως τις αναδυόμενες τεχνολογίες, συμπεριλαμβανομένης της Τεχνητής Νοημοσύνης και του Web 3.0 ή «metaverse». Τάσσεται υπέρ των εθνικών πολιτικών για την προστασία της ψηφιακής ευημερίας των εκπαιδευτικών και των μαθητών, για τη μείωση και την εξουδετέρωση των περιβαλλοντικών εκπομπών που προκαλούνται από το ψηφιακό αποτύπωμα καθώς και για την εξάλειψη της πεποίθησης ότι κάθε πρόβλημα μπορεί να λυθεί μόνο με την τεχνολογία (techno-solutionism).
Η παρούσα δημοσίευση προτείνει πλαίσια σχεδιασμού πολιτικής και έναν χάρτη πορείας με επαναληπτική προσέγγιση για την εξέταση της ψηφιακής ετοιμότητας των τοπικών εκπαιδευτικών συστημάτων, την αξιολόγηση των αναγκών των εκπαιδευομένων και των εκπαιδευτικών και τον σχεδιασμό εθνικών προγραμμάτων ΤΠΕ με επαρκείς πόρους. Ακολουθεί μία ολοκληρωμένη και διεξοδική ανάλυση από παραδείγματα εθνικών γενικών σχεδίων για τη χρήση των ΤΠΕ σε διάφορους τύπους εκπαίδευσης.
Αναδημοσίευση κειμένου: UNESCO Guidelines for ICT in education policies (2022), Digital Skills & Jobs Platform, created by Alessandra Zini
Επιμέλεια μετάφρασης: Εθνική Συμμαχία για τις Ψηφιακές Δεξιότητες & την Απασχόληση
